گسلایت چیست و چگونه باید متوجه آن شویم؟ - فروشگاه طفره

به گزارش فروشگاه طفره، آیا با مفهوم گسلایت آشنا هستید؟ آیا علامت های هشدار دهنده رفتار گسلایت را می شناسید؟ گسلایت ٰ(Gaslight) نوعی دستکاری و کنترل فکر است که اغلب در روابط آزارگرانه رخ می دهد. نوعی آزار عاطفی پنهانی که در آن قلدر یا آزارگر، قربانی خود را گمراه می کند، روایتی نادرست ایجاد می کند و او را وادار می کند واقعیت و قضاوت خود را زیر سؤال ببرد.

در نهایت، به قربانی گسلایت احساسی نامطمئن درباره ادراک خود از جهان و حتی خودش دست می دهد تا جایی که فکر کند عقلش را از دست داده است. گسلایت در فارسی معادلی ندارد و ترجمه تحت اللفظی آن چراغ گاز است. چراغ گاز فیلمی است آمریکایی ساخته جرج کیوکر (George Cukor) که در سال 1944 به اکران در آمده بود. این فیلم روایت یک رابطه آزارگرانه به سبکی است که توضیح دادیم.

این واژه پس از این فیلم به این نوع رفتار اطلاق شده و ما هم از ترجمه لفظی آن در این متن خودداری کرده ایم تا معنای آن تغییری نکند. گسلایت معمولاً در مدت زمان طولانی اجرا و باعث می شود قربانی اعتبار افکار، درک واقعیت یا خاطرات خود را زیر سؤال ببرد. این پدیده می تواند منجر به سردرگمی، از دست دادن اعتماد به نفس و عزت نفس و عدم اطمینان از ثبات فکری فرد شود.

نتیجه مشترک این اتفاقات وابستگی فرد به آزارگر است. گسلایت اغلب در روابط عاشقانه رخ می دهد، اما در کنترل دوستی ها یا در بین اعضای خانواده نیز غیرمعمول نیست. افرادی که دیگران را گسلایت می کنند ممکن است اختلالات سلامت روان داشته باشند. آن ها از این نوع سوء استفاده عاطفی برای اعمال قدرت بر دیگران و برای کنترل فکر دوستان، اعضای خانواده یا حتی همکاران خود استفاده می کنند.

چگونه متوجه شوید که کسی شما را گسلایت می کند؟

گسلایت تکنیکی است که درک فرد از واقعیت را تضعیف می کند. وقتی کسی شما را گسلایت می کند، ممکن است خاطرات، وقایع اخیر و تصورات شما را تحت تأثیر قرار دهد. پس از برقراری ارتباط با شخصی که شما را گسلایت می کند، ممکن است احساس گیجی کنید و به این فکر کنید که آیا مسئله ای دارید؟ ممکن است فکر کنید واقعاً به دلیلی مقصر هستید یا اینکه بیش از حد حساسید. گسلایت می تواند شما را سردرگم کند و باعث شود قضاوت، حافظه، ارزش و سلامت روانی خود را زیر سؤال ببرید.

تکنیک های متداول گسلایت

خوب است که بیشتر درباره تکنیک هایی که فرد گسلایت کننده به کار می گیرد یاد بگیرید. در ادامه چند تکنیک اصلی را می خوانید که این افراد در رفتار آزارگرانه خود به کار می برند.

دروغ گفتن به شما

افرادی که گسلایت می کنند اغلب عادت دروغگویی بیمارگونه دارند و اغلب تمایلات خودشیفتگی از خود نشان می دهند. برای آن ها معمول است که آشکارا دروغ بگویند و هرگز عقب نشینی نکنند و داستان خود را تغییر ندهند. حتی وقتی دستشان را رو می کنید یا مدرکی دال بر فریب آن ها ارائه می دهید، آن ها ممکن است جملاتی مانند تو از خودت این چیزها را می سازی، این اتفاق هرگز نیفتاده است یا تو دیوانه هستی را به کار برند.

دروغ گفتن و تحریف، سنگ بنای رفتار گسلایت است. آن ها حتی زمانی که می دانید حقیقت را نمی گویند، قادرند بسیار قانع کننده باشند. در سرانجام، این شمایید که شروع به شک کردن به همه چیز می کنید.

بی اعتبار کردن شما

افرادی که گسلایت می کنند، شایعاتی درباره شما نزد دیگران پخش می کنند. ممکن است وانمود کنند که نگران شما هستند و در عین حال به دیگران می گویند که شما از نظر عاطفی ناپایدار یا دیوانه به نظر می رسید.

متأسفانه، این تاکتیک می تواند بسیار مؤثر باشد و بسیاری از افراد بدون اینکه از داستان کامل اطلاع داشته باشند، در کنار فرد آزارگر یا قلدر قرار می گیرند. علاوه بر این، ممکن است شخصی که گسلایت می کند به شما دروغ بگوید که دیگران نیز درباره شما بد فکر می کنند. ممکن است کسی هرگز درباره شما چیز بدی نگفته باشد، اما شخصی که شما را گسلایت می کند تمام تلاش خود را می کند به شما بباوراند که دیگران هم فکر می کنند عقلتان از کار افتاده است.

پرت کردن حواس شما

هنگامی که از شخص گسلایت کننده سؤالی می کنید یا از او به خاطر کاری که انجام داده یا حرفی که زده می پرسید، ممکن است پرسش شما را با پرسش جواب دهد. این نه تنها رشته افکار شما را پاره می کند، بلکه باعث می شود در زمانی که او از پاسخگویی فرار کرده، شما برای پاسخ دادن تحت فشار قرار بگیرید.

بی اهمیت نشان دادن افکار و احساسات شما

بی اهمیت جلوه دادن احساسات شما به شخصی که گسلایت می کند اجازه می دهد بر شما اعمال قدرت کند. او ممکن است جملاتی مانند: آرام باش، تو بیش از حد واکنش نشان می دهی یا چرا اینقدر حساسی؟ را به کار ببرد.

همه این عبارات احساس شما را یا آنچه را که فکر می کنید، کوچک می شمارد و نشان می دهد که اشتباه می کنید. وقتی با کسی سروکار دارید که هرگز افکار، احساسات یا باورهای شما را نمی پذیرد، ممکن است خودتان کم کم شروع به زیر سؤال بردن آن ها کنید. علاوه بر این، ممکن است هرگز احساس اعتبار داشتن یا درک شدن نکنید. این احساسات می توانند بسیار شرم آور و سخت باشند و شما را منزوی کنند.

جابه جایی سرزنش

جابه جایی سرزنش یکی دیگر از تاکتیک های متداول گسلایت است. هر بحثی که می کنید به نحوی به سمت آن می رود که شما برای اتفاقی که افتاده مقصر شوید. حتی زمانی که سعی می کنید درباره اینکه رفتار آزارگر چه احساسی به شما می دهد، صحبت کنید، می تواند مکالمه را تغییر دهد تا در نهایت بپرسد که آیا عامل رفتار بد او شما هستید یا خیر. به عنوان مثال، ممکن است ادعا کند اگر شما متفاوت رفتار می کردید، او هم با شما آن گونه رفتار نمی کرد.

انکار کار نادرست

افرادی که درگیر قلدری و آزار عاطفی می شوند، به دلیل انکار انجام کار اشتباه بدنام هستند. آن ها این کار را انجام می دهند تا مسئولیت انتخاب های اشتباه خود را نپذیرند. این انکار می تواند باعث شود قربانی گسلایت احساس نادیده و ناشنیده بودن کند. گویی تاثیر نادیده انگاشته شدن، بر او اهمیتی ندارد. این تاکتیک همچنین بهبودی و فاصله گرفتن از درد آزار را برای قربانی بسیار سخت می کند.

استفاده از سلاح کلمات همدلانه

گاهی اوقات، وقتی شخص آزارگر را به خاطر رفتارش مؤاخذه می کنید یا از او سؤال می پرسید، از کلمات محبت آمیز و مشفقانه استفاده می کند تا اوضاع را درست کند. ممکن است چیزی شبیه این بگوید: می دانی که چقدر دوستت دارم. من هرگز عامدانه به تو صدمه نمی زنم. این کلمات ممکن است همان چیزی باشد که شما می خواهید بشنوید. اما باید بدانید که این حرف ها اعتباری ندارند، بخصوص اگر همان رفتار قبلی تکرار شود. با این حال، او ممکن است به اندازه ای از این تکنیک استفاده کند که شما را متقاعد کند او را رها کنید. این موقعیت به او اجازه می دهد از مسئولیت یا عواقب رفتار آزاردهنده خود فرار کند.

بازنویسی تاریخ

فردی که گسلایت می کند تمایل دارد داستان ها را به شیوه ای که به نفع اوست بازگو کند. به عنوان مثال، اگر شریک زندگی تان شما را به سمت دیوار هل داده و بعداً درباره آن بحث می کنید، ممکن است داستان را بپیچاند و بگوید که پایتان لغزیده و او سعی کرده شما را نگه دارد و همین باعث شده که به سمت دیوار بیفتید. ممکن است در حافظه خود نسبت به آنچه اتفاق افتاده شک کنید.

ایجاد سردرگمی یا شک دقیقاً هدفی است که او از این کار دارد. گسلایت می تواند شامل طیف وسیعی از تاکتیک ها از جمله دروغ گفتن، نادیده گرفتن، تحقیر، انکار و سرزنش باشد. هنگامی که با کسی سروکار دارید که از گسلایت به عنوان ابزار کنترل استفاده می کند، به کارهایی که انجام می دهد توجه زیادی داشته باشید، نه به کلماتی که انتخاب می کند.

قرار گرفتن در معرض گسلایت می تواند باعث اضطراب، افسردگی و سایر مسائل مربوط به سلامت روان از جمله اعتیاد و افکار خودکشی شود. به همین دلیل، مهم است که تشخیص دهید چه زمانی در حال تجربه آن هستید. فکر می کنید تا به حال در معرض این رفتار از طرف کسی بوده اید؟

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه رفع مسؤولیت فروشگاه طفره مگ را بخوانید.

منبع: verywellmind