موج سواری آمریکایی روی کرونا - فروشگاه طفره

به گزارش فروشگاه طفره، ویروس کرونا حالا سه ماهی می گردد که سراسر دنیا را به خود مشغول نموده است؛ ویروسی مرزناپذیر و فرهنگ نشناس. مهم نیست سفید پوست باشی یا سیاه پوست؛ مسلمان باشی یا مسیحی؛ اگر اصول بهداشتی را رعایت نکنید، کرونا خیلی راحت در بدن نفوذ می نماید.

به گزارش گروه رسانه های فروشگاه طفره، ویروس کرونا حالا سه ماهی می گردد که سراسر جهان را به خود مشغول نموده است؛ ویروسی مرزناپذیر و فرهنگ نشناس. مهم نیست سفید پوست باشی یا سیاه پوست؛ مسلمان باشی یا مسیحی؛ اگر اصول بهداشتی را نکنی، کرونا خیلی راحت در بدن نفوذ می نماید. اولین جایی که کرونا در آن ظهور کرد، استان ووهان چین بود. اخبار اولیه تصریح می کرد که کرونا منشایی حیوانی ندارد اما بعدها برخی اخبار حاشیه ای که کم کم موضوع یافت، از آزمایشگاهی بودن آن برای ایجاد خلل در اقتصاد چین حکایت می کرد. برای روشن کردن ابعاد و زوایا این ویروس و از آن مهم تر، نوع سیاست گذاری حکومت چین برای کنترل کرونا و احیاناً درسی که دولت ایران می تواند از تجربیات چشم بادامی ها بگیرد، به سراغ دکتر قاسم زائری، عضو هیات علمی دانشگاه تهران رفتیم. او یک سال در شهر شانگهای چین برای گذراندن فرصت مطالعاتی حضور داشت و تازه سه هفته است به ایران آمده است. او در این گفت وگو نکاتی اجتماعی و سیاسی درباره بلای کرونا گفت که دانستن آنها برای مدیریت افکار عمومی در ایران، خالی از لطف نخواهد بود. مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید.

پس از مخابره رسمی شیوع ویروس کرونا در چین، اولین و عاجل ترین اقدام حکومت چین چه بود؟

خبر شیوع این ویروس، در شروع تعطیلات منتهی به عید سال نوی چینی منتشر شد. دولت چین دو اقدام اصلی انجام داد؛ یکی این بود که در شهر ووهان افراد را مجبور کرد که در شهر بمانند و دوم اینکه آنها را مجبور کرد در خانه بمانند. شهر ووهان در چین به ترمینال چین معروف است؛ یعنی اصلی ترین شاهرگ های ارتباطی و حمل ونقل چین از ووهان عبور می نمایند؛ برای همین دولت چین، سیستم حمل ونقل را به تعلیق درآورد. یعنی اتوبوس ها، قطارها و هواپیماها و به طور کلی همه اشکال حمل ونقل که از این شهر عبور می کردند را به تعلیق درآورد تا جلوی جابه جایی جمعیتی که احتمالاً مبتلا هستند را بگیرد.

در روزهای ابتدایی شیوع، بحث بیوتروریسمبودن یا به بیانی دیگر آزمایشگاهی بودن ویروس کرونا مطرح شد. در محافل داخلی چین به خصوص در میان مقامات چینی، تا چه حد به این بحث اعتنا شد؟

رابطه میان چین و آمریکا از اواخر سال 2018 و کل سال 2019 دو دست انداز مهم به خود دید. اولی، مساله هنگ کنگ بود که غربی ها خصوصاً آمریکایی ها از معترضان هنگ کنگی حمایت می کردند و دولت چین هم در مقابل، سیاست صبر در پیش گرفته بود. مورد دوم، جنگ تجاری بود که چین و آمریکا در انتهای سال 2019 به توافقی دست پیدا کردند که بیشتر منجر به عقب نشینی چینی ها شد. ویروس کرونا، سومین مساله ای بود که پس از این دو دست انداز رخ داد. افکار عمومی در چین این تمایل را داشت که به مساله بیوتروریسم دامن بزند اما در بین مقامات دولت چین، اظهار نظر جدی درباره اینکه کرونا بیوتروریسم بوده یا نه، دیده نشده است. دولت چین بیشتر سعی کرد تا تمرکز خود را برای جلوگیری از شیوع ویروس بگذارد. البته واکنش های گسترده ای، هم از طرف رسانه های اجتماعی و هم از طرف مقامات چینی نسبت به اظهارات وزیر تجارت آمریکا که شیوع این ویروس و ضربه به اقتصاد چین را برای اقتصاد آمریکا راضی نماینده توصیف کرد، به وجود آمد.

فکر می کنید این اظهارنظرنکردن درباره منشأ بیوتروریسمی بودن ویروس از سوی مقامات چین، ناشی از مصلحت است یا ناشی از عدم دسترسی به نشانه ای واقعی درباره منشأ اصلی ویروس؟

من نمی توانم با قطعیت بگویم که آیا واقعاً نشانه ای پیدا شده است یا نه، منتها سیاست کلی دولت چین مبتنی بر عدم تمایل به سرشاخ شدن با آمریکایی ها و غربی هاست؛ یعنی دولت چین وجه ممیزه خود را پیشرفت مالی می داند و ماجراجویی های سیاسی و نظامی آمریکا خصوصاً در دریای چین و شرق آسیا را بیشتر به عنوان مزاحمت هایی برای پیشرفت مالی می داند.

نحوه مخابره اخبار مربوط به ویروس کرونا از سوی دولت چین چگونه بوده است؟ آیا در چین آمارهای فوتی یا افراد تازه مبتلاشده، به طور شفاف رسانه ای می گردد یا در آنجا هم پرده پوشی های خاصی وجود دارد؟ این سؤال را از این جهت می پرسم که برخی در ایران، به عدم شفافیت در اخبار مربوط به کرونا انتقاد دارند.

دولت چین یکی از مهم ترین کارهایی که برای شفافیت درباره کرونا انجام داد، این بود که یک سایتی را طراحی و در آن سایت به طور ساعتی، آمار مربوط به افراد مشکوک، افراد مبتلا، افراد فوت شده و افراد بهبودیافته را بیان کرد. ما می توانیم همین نوع سایت را در ایران هم ایجاد کنیم تا اشتباهات مربوط به آمار و اطلاعات کرونا و بی اعتمادی ای که نسبت به نظام رسانه ای رسمی کشور وجود دارد، برطرف و رجوع گردد. البته دولت چین در ابتدا به پنهانکاری متهم شد. گفته می گردد که دولت و پلیس چین به دلیل تشویش اذهان عمومی، پزشکی را که برای اولین بار این ویروس را شناسایی نموده بود مورد مواخذه قرار دادند و البته این پزشک بعداً خودش مبتلا شد و حدود 10 روز پیش فوت کرد. البته خود دولت چین موضوع تحت فشارقراردادن این پزشک برای سکوت را رد می نماید.

ارائه شفاف آمار از سوی دولت چین، مردم این کشور را دچار تشویش ننموده است؟

این دسته از مسائل، خاص شرایط و شرایطی است که ما اسم آن را جهانی شدن می گذاریم؛ یعنی انعکاسِ جهانیِ مسائلِ محلی. البته میزانی از تشویش به این دلیل که خبر چنین مسائلی پیش از خود آن مساله یا مشکل در جهان انعکاس پیدا می نماید، همیشه بوده و هست. مثلاً در چین، فروشگاه ها خالی شدند چون دولت، سیستم حمل ونقل را تعلیق

نموده بود و هیچ چیزی امکان جا به جایی نداشت و مردم با کمبود مواد غذایی روبرو شدند. همین معضل ماسک که الان در ایران داریم، در چین هم ایجاد شد و مردم برای خرید ماسک، به مراکز عرضه هجوم آوردند.

یعنی چون پیوستن ایران با فرایند جهانی شدن همیشه با کندی رو به رو بوده است، برخی رفتارهای بروزیافته از سوی مردم ایران، استثنایی و منحصر به فرد تلقی می گردد، در حالی که تشویش اجتماعی ناشی از شیوع یک ویروس، در همه جای جهان وجود دارد و خاص ایران نیست.

بله دقیقاً. نحوه بازنمایی و انعکاس چنین موضوعاتی، دارد زودتر از خود مساله یا مشکل عمل می نماید و بعد از حادثه 11 سپتامبر، این اولین بار است که با چنین مساله ای با چنین ابعادی رو به رو هستیم؛ لذا شیوع این ویروس در ایران، برای ما فرصت خوبی است تا برخی از پروتکل ها را تمرین و بازسازی کنیم تا در موارد مشابه دیگر، دچار مشکل نشویم. همه مسائلی که در ایران بروز کرد، در چین نیز وجود داشت اما در آنجا، دولت به مرور بر اوضاع مسلط شد. ما باید از تجربیات چینی ها استفاده کنیم؛ یکی از مهم ترین اقداماتی که آنها انجام دادند، اعلام شفاف آمار است. الان در ایران، یک خبرنگار باید یک مسوولی را پیدا کند تا از او آمار بگیرد و شاهدیم که وزیر بهداشت یک جور حرف می زند و معاون او و کمیسیون بهداشت مجلس جوری دیگر. باید یک نهاد یا یک فرد یا یک سایت معین که من نام آن را تریبون ملی گذاشته ام، مسوول اطلاع رسانی دقیق و شفاف درباره مسائل و بحران های اینچنینی در کشور باشد.

یکی از نقدها چینی ها نسبت به ایران در دوران پسابرجام، همیشه این بوده که جمهوری اسلامی ایران هر وقت رابطه اش با غرب بهبود می یابد، جبهه شرق به خصوص چین را فراموش می نماید. پس از شیوع کرونا در چین، شاهد بودیم که چه در سطح مقامات و چه حتی در سطح نهادهای مردمی ایران، با دولت و ملت چین همدردی ها و همراهی هایی صورت گرفت. چنین سیاستی، تا چه اندازه توانست تصویر ذهنی چینی ها نسبت به ایران را بهبود دهد؟

این نکته ای که درباره ذهنیت چینی ها درباره ایران در دوران پسابرجام گفتید، در میان مقامات رسمی و نیز در میان نخبگان چینی وجود دارد. یعنی ایران هر وقت به چین احتیاج دارد، به این کشور مراجعه می نماید و هر وقت با غربی ها خوب می گردد، چین را تنها می گذارد. شرایط چین در این مقطع(شیوع کرونا) خیلی خاص بود. همه پروازها به چین تعطیل شد. صادرات از چین متوقف شد. همه بازی های ورزشی و همه دانشگاه ها تعطیل شد؛ یعنی کشور چین در یک شرایط انزوای خاصی نهاده شد که احتمالاً ما هم در روزهای آینده، به این شرایط دچار می شویم. در این شرایط انزوایی، خیلی مهم است که مردم یا دولت یک کشور به لحاظ روحی، تقویت شوند. هم پیغام وزیر خارجه ما و هم کمکی که دولت برای ارسال یک میلیون ماسک کرد، به لحاظ فرهنگی و اجتماعی تأثیر بسیار مهمی روی افکار عمومی چینی ها گذاشت و همین اقدامات، آثار خود را روی اظهارنظر مثبت مقامات چینی درباره ایران گذاشته است. آن ها اظهار می نمایند که برای خروج ایران از شرایط فعلی، حاضرند تجربیات خود را منتقل نمایند.

در انتها این گفت وگو، اگر نکته جامانده ای در ذهن دارید که احیاناً من نپرسیدم را بفرمایید.

در چین رابطه خاصی میان دولت و مردم چین وجود دارد. در چین، دولت بسیار مسلط است و به طور یکطرفه ای سیستم اقتدار را اعمال می نماید. از سوی دیگر مردم چین به لحاظ فرهنگی، در مجموع مردم تابعی هستند. با توجه به این دو مهم، دولت چین در پیشگیری ویروس کرونا بسیار پیروز بود. با توجه به این، در قیاس میان ایران و چین دو تفاوت مهم و عمده وجود دارد؛ اول بی اعتمادی میان مردم و دولت ایران به دلیل برخی اتفاقات اتفاق افتاده در سال 98 و نیز فعالیت برخی رسانه های جمعی که به انتشار شایعه ها و اخبار دروغ دامن می زنند؛ بنابراین شرایط ایران و چین نباید اساساً با هم مقایسه گردد. در چین اعمال اقتدار متمرکز و یکجانبه ای وجود دارد اما در ایران نیروهای گریز از مرکز، کار را خراب می نمایند. نکته دیگری که می خواهم به آن اشاره کنم به فعالیت آمریکایی ها در این مدت مربوط می گردد. یکی از کارهایی که آمریکایی ها انجام دادند این بود که از آن پزشک فوت شده چینی قهرمان بسازند و با این قهرمان سازی، مردم چین را خصوصاً از سوی مخالفان دولت چین در آمریکا و کانادا یا حتی برخی کشورهای اروپایی، به شورش در پکن یا برخی شهرهای مهم چین فرابخوانند؛ چیزی شبیه اقدامی که آمریکایی ها قصد کردند از قبال سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران انجام بدهند.

منبع : صبح نو

بازگشت به صفحه رسانه ها